Zeytinyağı, zeytin meyvesinin (olea europaea) sıkılması veya preslenmesiyle elde edilen bitkisel yağdır. Zeytinyağı, Akdeniz bölgesinde yaygın olarak kullanılan ve mutfaklarda sıkça tercih edilen bir yağ türüdür. Zeytin ağacının meyveleri olan zeytinler, olgunlaştıktan sonra toplanır ve sıkma işlemine tabi tutulur. Bu işlem sonucunda elde edilen su ve yağ karışımı, bir ayrıştırma sürecinden geçirilerek zeytinyağı elde edilir. Zeytinyağı, besin değeri yüksek bir yağdır ve birçok sağlık faydası sunar. Genellikle soğuk sıkım veya sızma zeytinyağı olarak adlandırılan en kaliteli türü tercih edilir. Bu yöntemlerle üretilen zeytinyağı, daha az işlem görmüş ve daha yoğun aroma ve besin içeriğine sahiptir.
İnsanlar zeytinyağını, yüzyıllardır sağlıklı yaşamın bir parçası olarak kullanmıştır. Zeytinyağı, birçok besin maddesi ve antioksidan içeriğiyle dolu olan ve sağlığa olumlu etkileriyle ünlü bitkisel bir yağdır. Zeytinyağının öne çıkan sağlık yararlarından bazıları şunlardır:
Zeytinyağı, doymuş yağlar yerine kullanıldığında kalp sağlığını destekleyebilir. Yüksek miktarda tekli doymamış yağ içerir ve bu yağ türü, kolesterol düzeylerini kontrol etmeye yardımcı olabilir ve kalp hastalığı riskini azaltabilir. Zeytinyağındaki polifenolik bileşikler, kötü kolesterolü (LDL) düşürebilir ve damar sağlığını iyileştirmeye fayda sağlayabilir.
Zeytinyağı, antioksidan özelliklere sahip fenolik bileşikler içerir. Bu bileşikler, serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını azaltabilir ve oksidatif stresi önleyebilir. Bu da, yaşlanma sürecini yavaşlatabilir ve bazı hastalıkların gelişimini engelleyebilir.
Zeytinyağı, vücuttaki iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir. İçerdiği oleokantal adlı bir bileşik, iltihaplanmayı azaltıcı etkisiyle bilinir. Kronik inflamatuar hastalıkların riskini azaltabilir ve iltihaplı durumları hafifletebilir.
Zeytinyağı, sindirim sistemini destekleyebilir. Sindirim enzimlerinin üretimini artırabilir, bağırsak hareketliliğini düzenleyebilir ve kabızlık riskini azaltabilir. Aynı zamanda safra salgısını uyarabilir ve sindirimi kolaylaştırabilir.
Zeytinyağının yoğun kullanıldığı bir beslenme programı uygulamak bazı kanser türlerinin önüne geçebilir. Antioksidan özellikleri sayesinde kanser hücrelerinin büyümesini engelleyebilir ve yayılmasını önleyebilir. Yapılan bilimsel bir çalışma, zeytinyağındaki antioksidanların özellikle meme ve sindirim sisteminde meydana gelen kanser türleri için koruyucu etki gösterdiğini ortaya koymuştur.
Zeytinyağı, beyin sağlığını destekleyebilir. İçerdiği polifenolik bileşikler, beyindeki oksidatif stresi azaltabilir ve bilişsel işlevleri koruyabilir. Zeytinyağı tüketimi, hafıza, odaklanma ve düşünme becerilerini iyileştirebilir.